Kansberekening

Deze week stond in diverse kranten het bericht, dat er nog maar eens in de 18 jaar kans is op een Elfstedentocht. Op zich zal deze kansberekening wel kloppen, maar ik vaar er niet blind op. Het zegt iets over de trend, maar niets over de concrete werkelijkheid. De kans was tot 1987 eens in de 4 á 5 jaar en na de temperatuursprong in 1988 namelijk eens in de 7 jaar. Overzien we de afgelopen 50 jaar, dan zouden er 7 geweest moeten zijn met deze kansberekening. Het waren er maar 4, dus eens in de 12,5 jaar. Bijna de helft van waar we volgens de kansberekening "recht" op hadden!
Daarnaast "vergeet" deze kansberekening een grootschalig veranderingspatroon, dat op zou kunnen treden bij een verdere temperatuurstijging. Doordat er zoveel smeltwater van de Noordpool en de gletsjers van Groenland komt, wordt de warme golfstroom, waardoor wij in West-Europa milde winters hebben, naar het zuiden teruggedrongen. Vergeet niet, dat wij ter hoogte van Canada liggen. Zout water is zwaarder dan zoet water en wordt dus veel eerder "naar beneden geduwd" en kan de Noordzee niet meer bereiken. De paradox van het broeikaseffect: heel de wereld wordt warmer, Europa juist kouder! Als dit inderdaad gebeurt, wordt de kansberekening ineens heel anders.
Maar ook zonder deze verandering in stromingspatronen, blijft de kans op een "ouderwetse" winter gewoon bestaan. Het kwartje moet gewoon goed vallen.
De tweede helft van september hadden we 12 dagen achtereen oost-noordoosten wind, een verdubbeling van het bestaande septemberrecord. Krijgen we dit patroon in januari of februari is het gewoon bingo! Al was het maar weer eens voor een Molen- en Merentocht. We moeten gewoon afwachten, wat de winter voor ons in petto heeft en ondertussen gewoon keihard doortrainen. Het lot van de Elfstedenrijder is, dat je elke winter de hele winter in vorm moet zijn, want je weet maar nooit.....
Zelf ben ik intussen druk bezig met het schaven aan mijn techniek. Het verlengen van de slagen met het linkerbeen in de bocht lukt inmiddels goed, het laten hangen van het been op het rechte stuk lukt bij vlagen ook goed. Het effect is, dat je meteen ook een betere valbeweging hebt. Arthur van Winsen was helemaal enthousiast over deze verbetering. Nu is het meestal geen goed teken, als je tandarts enthousiast wordt, maar in dit geval was het positief. Je voelt gewoon, dat je een veel betere "pendelbeweging" hebt.
Verder heb ik de afgelopen weken met Jaap de Gorter in de duinen getraind. Een mulle duinopgang is niet leuk, maar wel een prima trainingsvorm. Op de fiets naar een optreden in Lisse van de coverband Shinbone, met veel werk van the Who en Led Zeppelin, met als slotnummer het wonderschone "Stairway to heaven", kwam ik in de stromende regen Andrea Landman tegen, die aan het trainen was voor de halve marathon van Stompwijk begin januari. Ik denk, dat ik daar ook maar aan mee gaan doen.
Daarnaast staan de Bosloop de Kasteelronde en de Zevenheuvelenloop, beide 15 kilometer, op het programma en heb ik me opgegeven voor de Elfurentocht op Flevonice op 29 november. De kansberekening mag dan niet in het voordeel van Elfstedentochtrijders zijn, maar mocht die toch komen, dan ben ik er klaar voor!

Utrechtse Heuvelrug

Met Ada zou ik een lang weekeinde naar Doorn gaan, maar door een misverstand over het eerste weekend van de herfstvakantie was er een dubbele boeking ontstaan. Intussen hadden we al een afspraak gemaakt om het nieuwe huis van Erik en Mariët Spierings te komen bekijken. Deze afspraak lieten we staan en op zaterdagochtend vertrokken we met de trein van Leiden naar Driebergen. Hier begon de NS-wandeltocht Utrechtse Heuvelrug.
Het was op deze oktoberdag vrijwel windstil herfstweer. Langs de spoorbaan liepen we om kwart voor 12 door een parkje naar het landgoed "Bornia", waar we echt in de natuur kwamen. De bossen waren nu op zijn mooist. Alle herfsttinten, die denkbaar waren, konden we zien. Daarnaast zagen we ook veel paddestoelen, hetgeen na de buien van de afgelopen week niet zo verwonderlijk is.
Bij "Groot Heidestein" kwamen we op de eerste grote open plek in het bos. Op een bank, die hier op de heide was neergezet door de Triodosbank, namen we een korte lunchpauze om onze mueslibollen op te eten. We waren trouwens bepaald niet de enigen, die vandaag de Utrechtse Heuvelrug liepen. Op de open ruimte zag je her en der duo's of kleine groepjes wandelen.
Langs de heldere beek vervolgden we ons pad naar een zeer helder vennetje, waar we over een zandverstuiving naar het bos liepen. Over een slingerend bospad liepen we in de prachtige natuur, maar wel met het voortdurende geraas op de A12 als een soort stoorzender op de achtergrond. Over de bospaden wandelden we naar Austerlitz, waar we op het terras van eetcafé "De jonckvrouw" cappuccino, warme chocolademelk en appeltaart met slagroom namen.
Met deze bodem in de maag konden we er weer even tegen. We liepen het plaatsje Austerlitz uit om door de prachtige bossen naar de piramide te lopen. Deze was open en over de ijzeren trap, die bij een arbo-keuring ongetwijfeld afgekeurd zou worden, klommen we naar het bovenste plateau, waar we een prachtig uitzicht hadden met fraaie wolkenluchten. Aan de ene kant zag je Utrecht liggen met zijn hoge gebouwen, aan de andere kant doemde de Veluwe op.
Nu moet ik bij de piramide van Austerlitz altijd denken aan Koot en Bie, die in een uitzending lieten zien, dat ze een briefje van 1000 gulden begraven hadden in het zand bij de piramide. De uitzending was nog niet afgelopen, of honderden automobilisten zorgden voor een verkeerschaos bij de plek, waar het geld begraven zou zijn. Dat het zand grondig omgespit zou worden, was wel duidelijk. Hoezo, zuinige Hollanders....
Ook wij vertrokken zonder briefje van 1000 uit Austerlitz, maar ik liep daar wel met mijn grootste schat: Ada!
Over landgoed "Den Treek-Henschoten" liepen we langs de koepel van Stoop door de veelkleurige herfstbossen richting Maarn. Onderweg zagen we een omgewaaide boom liggen, waarvan de wortels vol paddestoelen zaten. Wat is de natuur toch verschrikkelijk mooi! Artis dankt hier zijn naam aan: Natura artis magistra, de natuur is de meester van de kunst.
Op een bankje bij het weiland van landgoed "De Hoogt" aten we onze boterhammen en onze appels op om aan de laatste etappe te beginnen. Over "de Koeheuvels", een open zandverstuiving met heideplanten en jeneverbessen, liepen we Maarn in, waar de trein naar Driebergen-Zeist net vertrokken was. Geen probleem, dan konden we nog even lezen. Ada in "De zeven eigenschappen van effectief leiderschap"van Stephen R. Covey, ikzelf in "Verboden te lezen" van Robert Goddard. Een aanrader!
Om half 5 vertrok onze trein, 5 minuten later waren we bij het beginpunt van onze prachtige wandeling. Met de bus reden we naar Zeist, waar we hartelijk ontvangen werden door Erik en Mariët. Na het nieuwbouwhuis bekeken te hebben konden we aan tafel voor een viergangenmaaltijd: broccolisoep, zelf gemaakte ravioli, lamsvlees en tot slot ijs met een stukje taart. Onder het eten konden we even bijkletsen. Erik had de marathon van Eindhoven gelopen in 4.06, een keurige tijd. Uiteraard kwam ook het schaatsen ter sprake. Om kwart over 9 namen we afscheid bij de bushalte. Rond 11 uur waren we weer thuis van een heerlijke dag Utrechtse Heuvelrug.

"Maar je schaatst best wel goed"

Ik had 's ochtends een vergadering in Hoofddorp en op de fiets reed ik door het nevelige laagland er naar toe. Onderweg ging ik nog even aan bij mijn schoonzus Joke om te melden, dat ik 3 kaarten te pakken had gekregen voor de slotdag van het Europees Kampioenschap in Heerenveen op 11 januari 2009. Onnodig om te zeggen, dat dit in goede aarde viel.
Na een bezoek aan Bas Warnink bij de 50-jarige bibliotheek van de Haarlemmermeer reed ik in het heerlijke herfstweer door de Bollenstreek terug naar Leiden. Met ruim 70 kilometer in de benen ging ik op deze dinsdagavond schaatsen. Ik begon bewust langzaam, om de bochtentechniek goed te kunnen oefenen. Dit ging prima. Regelmatig in 3 keer pootje over de bocht door, al werd het ook vaak 4 keer. In een peloton rijd je het veiligst als je de slagfrequentie van je voorganger zoveel mogelijk aanhoudt.
Om 9 uur gingen veel hardrijders koffie of iets anders drinken. Met Frans van Rijn ging ik nog een half uur door, waarbij we om en om een minuut of 5 de kop namen. Frans ging om half 10 weg. Op de binnenbaan was het nog zeer druk: veel scholieren reden daar noch sehr tüchtig dankzij een uitwisselingsprogramma met een Duitse school, op de buitenbaan reden nog ongeveer 10 schaatsers. Eén van hen, Fer Vergeer van IJsclub Warmond, viel mij op vanwege zijn goede techniek. Vooral zijn valbeweging was, op zijn Duits, fabelhaft.
Ik complimenteerde hem daarmee. Positieve feedback geven is immers altijd leuk. In het calvinistische Holland zijn we daar niet zo scheutig mee. "Dat heb ik niet cadeau gekregen. Ik heb er lang genoeg op geoefend" was het antwoord. Ongevraagd, maar beslist niet ongewenst, gaf hij me een aantal nuttige adviezen. Hij begon met mijn armzwaai. Deze moest veel korter. Als je de armzwaai te lang maakt, heeft dat tot gevolg, dat je te veel naar achteren afzet. Het oefenen onder begeleiding maakte duidelijk, dat hier een verbetering in techniek haalbaar was.
De gratis privé-les begon nu pas echt. "Je hangt teveel tussen je benen. Dat komt, omdat je basishouding verkeerd is. Je romp hou je te diep, waardoor je niet diep genoeg kunt zitten." (Waar heb ik dit eerder gehoord, Pieter?) Fer zette me in de juiste houding. "Het voelt heel raar aan. Vooral je bovenbenen zul je voelen. Zelf ben ik 3 maanden bezig geweest om dit erin te krijgen. Denk niet, dat je dit meteen 70 rondjes vol kunt houden. Begin er mee aan het begin van de les en hou het zo lang mogelijk vol." Samen reden we zo een paar rondjes langzaam.
"Een goede conditie is onontbeerlijk bij het schaatsen. Als je conditie niet goed is, kunnen je spieren de techniek niet goed uitvoeren." Over mijn conditie hoefde ik me geen zorgen te maken. Als je na 70 km fietsen nog 50 km kunt schaatsen, hoef je je daar geen zorgen over te maken.
"Verder haal je je schaats wel goed bij, maar op de manier, waarop jij het doet, zet je je ijzers ietsje schuin naar voren, dus je slag gaat daardoor ook automatisch schuin, waardoor het minder effectief wordt. Je kunt beter een groter rondje draaien en je voet wat meer laten hangen. Je inzet wordt dan meer voorwaarts, met meer snelheid. Als je dit allemaal doet, kun je veel beter zijwaarts afzetten. En daardoor kun je je valbeweging verbeteren. Bovendien kom je dan beter over en je komt dan op de buitenkant van je ijzers, waardoor je veel meer rendement hebt van je valbeweging. Naar links gaat het zeker niet slecht, dat komt van de vele bochten, maar naar rechts is duidelijk minder."
Met de trainer van de vrijdag-marathongroep in Leiden reed ik een aantal ronden om dit te oefenen en met zijn aanwijzingen lukte het zowaar nog ook. Nu was ik van plan om me dit jaar helemaal op het verbeteren van de bochtentechniek te storten, maar plotseling had ik er een heleboel oefenstof bij......
Maar na al deze haperingen in mijn techniek tot mij genomen te hebben, was het slotwoord van Fer Vergeer, toch wel verrassend, positief: "Maar je schaatst best wel goed."

Nooit oude schoenen weggooien

De eerste week van het schaatsseizoen is een hele belangrijke, misschien wel de belangrijkste van het jaar. Het resultaat van de zomertrainingen moet je om gaan zetten in schaatstechniek. Nu is schaatsen zo'n complexe sport, dat je jezelf op talloze manieren kunt verbeteren. Die techniek is hier de sleutel voor vooruitgang, letterlijk en figuurlijk. Want bij welke andere sport kun je na je 50e nog beter worden? Zelf neem ik me altijd voor om in het seizoen 1 ding te verbeteren. Er zijn misschien wel 20 technische onvolkomenheden, waar ik aan kan werken, maar de praktijk leert, dat je geen 20 verbeteringen tegelijk kunt aanleren. Je kunt je het beste concentreren op 1 verbeterpunt. Het gaat er immers om, dat je de beweging gaat automatiseren. Dat kost tijd en vooral ook veel aandacht en dat werkt niet, als je die aandacht moet verdelen over meer verbeterpunten tegelijk. Voor dit seizoen heb ik me voorgenomen om te gaan werken aan mijn bochtentechniek en dan met name op het doorglijden op mijn linkerbeen. Ik heb mezelf een zeer snelle overstap aangeleerd. Dat automatisme moet ik zien te doorbreken en dat lukt altijd het beste als je "vers" het ijs op stapt. Als je al een paar weken geschaatst hebt, is het veel moeilijker om je techniek te verbeteren. De oude automatismen zitten er weer helemaal in gesleten. En iedere trainer weet: het is moeilijker om iets af te leren dan om iets aan te leren! Op de eerste dinsdagavond ging ik dus bewust langzaam schaatsen om de bocht beter te leren lopen. We hebben met de droogtraining deze zomer hier veel op geoefend in de elastieken en het ging steeds beter. Doordat een trainingsmaat je tegenhoudt, kun je de valbeweging beter oefenen, kun je dieper zitten en goed voelen, hoe je overstapt zonder je been te overstrekken. Nu is het beste moment om hier aan te gaan werken de eerste training. In Nederland zeggen we: "De eerste klap is een daalder waard", maar de Fransen hebben er een veel mooiere uitdrukking voor: "C'est le ton qui fait la musique". Het is moeilijk om jezelf te beoordelen, omdat je jezelf niet ziet schaatsen, maar voor mijn gevoel schaats ik technisch beter dan vorig jaar. In het eerste uur lukte het heel regelmatig om de bocht in 3 keer overstappen te lopen. Nu werkte natuurlijk wel mee, dat het ijs in de IJshal van Leiden van superieure kwaliteit was. Het ijs is er eigenlijk altijd goed, maar aan het begin van het seizoen is het nog minder dik. De bovenlaag zit dichter op de koelbuizen en is wat harder. Het gleed in ieder geval perfect. Doordat ik in de bochten wat dieper zat en wat meer durfde te "hangen", nam ik dit stukje techniek ook mee op het rechte eind. Ook deze liep meteen beter. Het is nog te vroeg om een oordeel te vellen, maar ik denk, dat ik dit jaar veel baat heb bij de droogtrainingen van Pieter Smit. De kunst is nu, om deze verbeteringen te gaan automatiseren. Eindeloos oefenen dus, tot het "vanzelf" gaat. Op donderdag 2 oktober waren we met een groep van 8 krasse knarren. Het tempo lag meteen hoog. We leken wel een stel jonge honden, maar ja, het ijs gleed zo mogelijk nog beter dan op dinsdagavond. Ook in dit hoge tempo lukte het om langer door te glijden op het linkerbeen, dus dat ziet er goed uit. Nu miste ik als coach van de krasse knarren wel Wim van Huis en Jan en Henk Versteegen, de tweeling, die ik na 5 jaar nog steeds niet uit elkaar kan houden. Vroeger deed ik als kind wel eens het puzzelspelletje met 2 zoekplaatjes "Zoek de 7 verschillen". Welnu, die zijn er bij hen niet! Daar je in het begin van het seizoen de toon moet zetten, zocht ik de heren 's avonds op om te onderzoeken, of ze een geldig excuus hadden voor deze ongeoorloofde afwezigheid, want anders volgt er natuurlijk een straftraining. Een fikse onweersbui hield me wat langer thuis, maar ik was precies bij het begin van het optreden van The Shoes bij La Bota. Het was druk in de Herensteeg. Gezellig druk. Het zeil, dat over de steeg gespannen was, liet tussen de balken allerlei parabolen zien dankzij alle buien van de afgelopen dag. Het was wat dat aangaat meer "Farewell in the rain" dan "Adios corazon". Dit laatste lied vind ik persoonlijk het mooiste Shoes-nummer. Een gratis luistertip dus. Het optreden in 3 sets was heel goed. In Groningen zouden ze zeggen: "Het kon minder". Er waren veel oudere jongeren, "Osaka" werd door een oudere jongerenkoor luidkeels meegezongen en zeker de laatste set werd er druk geswingd door 100 tot 200 mensen. In trainerstermen zou ik zeggen: "De heupinzet werd getraind".

De eerste keer, dat ik the Shoes heb zien optreden, was ik een jaar of 15. Met een groep vrienden uit Nieuw-Vennep gingen we op 2 oktober naar de Groenoordhallen, waar zij optraden, met daar omheen de Veronica drive-in show. Toen kon ik niet weten, dat ik een kleine 40 jaar later met 3 van hen iedere week in Leiden zou schaatsen. Het optreden was heel bijzonder. Theo van Es, de zanger, was ernstig ziek geweest en het was de vraag, of hij überhaupt de ziekte te boven zou komen, laat staan, dat the Shoes ooit nog in de originele bezetting op zouden kunnen treden. Wat dat aangaat was dit optreden een toegift. We hopen natuurlijk, dat er nog veel toegiften van the Shoes komen. Want je moet immers nooit oude schoenen weggooien, voor je nieuwe hebt!