Jordi

Afgelopen week zat ik met mijn collega Nelina Houwaart te praten. Haar zoon Johan schaatste met de sportklas van het Andreas-college op donderdagochtend in de Leidse IJshal tot half 10. Hij vond, dat wij erg hard schaatsten. "Wij waren gewoon aan het inrijden. En wij hielden ons juist nog in, omdat het door de sportklas vrij druk is op het ijs" zei ik tegen Nelina, de dochter van Cees Pluimgraaff, die in 1956 als 17-jarige als eerste Katwijker de Elfstedentocht heeft uitgereden.
Op dinsdagavond was het weer behoorlijk druk door het natuurijseffect. Hans Boers kwam met zijn zoon Jordi, die in de paar keer dat hij was wezen schaatsen deze winter flink vooruit gegaan. Daar natuurijs in de Dominicaanse Republiek een onbekend verschijnsel is en er geen kunstijsbanen zijn, heeft Jordi zich de basisbeginselen van het schaatsen wel zeer snel eigen gemaakt.
Ook Wierd Wagenmakers, tekenleraar en ooit de oudste Nederlandse wedstrijdschaatser bij het shorttracken, was enthousiast over de vorderingen van deze jonge atleet en gaf hem in het Spaans een paar complimenten. De tekening van de ijshockeyers heb ik van www.wierdwagenmakers.nl afgehaald. Hans gaf aan, dat Jordi in oktober op vrijdagmiddag op schaatsles gaat, dus ik weet in ieder geval de naam van mijn eerste leerling al! Terwijl de ijshockeyers om kwart over 10 aan hun training begonnen, rondden Hans Boers en ik de contractbesprekingen rond de transfer van Jordi naar de IJVL in goede harmonie af.

Mystieke training

Vanmiddag met Hans Boers wezen trainen in de duinen. Over 3 weken is de run-skate-run in en rond de Leidse IJshal, dus het kan geen kwaad om wat meer accent te leggen op het hardlopen. Vanaf ons vaste vertrekpunt in Wassenaar liepen we in het zonnetje naar de Klip. Vlak voor we bij het fietspad richting Katwijk waren, zagen we mist opkomen vanuit de Noordzee, de befaamde zeevlam.
We liepen de een paar jaar geleden kaalgemaakte in. Het was een ongelofelijk mooi gezicht. Het zonlicht werd gefilterd door de zeevlam, hetgeen de duinen een zeer bijzondere gloed gaf. "Gewoon mystiek" zei Hans, en hij had het raak getypeerd.
Genietend van de mistige omgeving, waarin je je eerder in Ierland, Schotland of Dartmoor waande dan in de Hollandse duinen, liepen we door naar het zwaarste stuk van de tocht: een door tractorsporen mul gereden zandpad pal achter de zeereep. Ruim een kilometer liepen we hier door mul zand duintjes op en af te rennen. Een betere krachttraining is er niet!
Na de hoge duinopgang beklommen te hebben, kun je normaal gesproken genieten van het uitzicht op zee. Vandaag niet. De zee was door de dichte mist niet te zien.

Op het strand liepen we langs de vloedlijn. Hier vandaan zag je slechts de vage contouren van de duinenrij. Bij Wassenaarse slag verlieten we het strand en na het passeren van de zeereep werd het zicht al snel weer beter. Ter hoogte van de Klip liepen we weer in het lentezonnetje. Hans en ik hebben volop genoten van deze mystieke training.

Almost cut my hair

Familie, vrienden en collega's weten het al: als ik niet meer geloof in natuurijs, gaat mijn wintervacht eraf. Zo rond half februari is redelijk in te schatten, of het venijn van de winter in de staart zit. Als dat niet het geval is, ga ik naar kapper Eric aan de Ketelboetersteeg hoek Langebrug, die ik in juli en een enkele keer in augustus gedag zeg met het inmiddels traditionele "Tot volgend jaar". Eén keer ben ik voor de Kerstdagen naar de kapper gegaan om Ada een plezier te doen. En toen ging het vriezen..... Sindsdien zorg ik ervoor, dat mijn oren in de winter bedekt zijn door een weelderige haardos. Met de wetenschap in het achterhoofd, dat je de helft van je lichaamswarmte verliest via je hoofd, is dit meteen een handige toertochttip. En daar ik na het schaatsseizoen veel ga hardlopen, laat ik het dan maar meteen flink kortwieken. Dan wil je immers juist je warmte wel kwijt. Hoe het er bij de kapper Eric van www.scheerwinkel.nl aan toe ging, is hier te zien:

Terwijl ik nog rook naar pindakaas, tomatenketchup en afwasmiddel toen Ada 's avonds thuiskwam, was het eerste wat ze na deze bijzondere knipbeurt zei: "Wat ben jij opgeknapt!"

"Jij bent niet streng!"

Gisterenavond kreeg ik van Henk Distelveld de vraag, waarom ik op zondagochtend niet kwam schaatsen. De reden is, dat ik al vrij veel in de IJshal te vinden ben. Deze week om precies te zijn 6 keer. Drie keer 's ochtends bij het lesgeven (maandag 147 kinderen, gisteren, toen ik er niet was 108 en vanochtend 183 kinderen), gisterenavond trainen voor mezelf op een druk bezette ijsbaan, waarbij ik het eerste uur niet lekker in mijn slag kwam en tijdens het tweede uur werkijs had. Vrijdagmiddag geef ik les voor de IJVL en zaterdagavond geef ik training bij het G-schaatsen. De boog kan niet altijd gespannen zijn.
Afgelopen zaterdag had ik de les van Carl Flaman overgenomen. Ik kreeg na afloop te horen, dat ik heel anders lesgeef. Dat klopt. Iedere trainer heeft zijn eigen accenten. Nu is schaatsen een gezellige sport, dus na afloop bleef ik in de kantine even napraten. Zo hadden we het over allerlei trainers, die diverse mensen in de loop der jaren gehad hebben.
Nu heb ik wel eens te horen gehad:"Je bent een beul" omdat ik de groep veel liet rijden en vrij weinig stilsta. Je leert immers het meest van het oefenen zelf. Korte uitleg, daarna oefenen. Dat ik een beul ben klopt dus. Nu kreeg ik echter te horen:"Jij bent niet streng!" Het klinkt tegenstrijdig, maar ook dat klopt. Ik heb het vriendelijke en zachtaardige van mijn moeder in me, wat dat aangaat ben ik een echte Lieverse. Maar ik heb ook de vinnigheid, de onverzettelijkheid en het uithoudingsvermogen van mijn vader in me. Breed en opgeven is geen goede combinatie!
Die uitspraak doet mij denken aan de bekentenis, die mijn vader deed, toen mijn moeder net bediend was in het ziekenhuis in Heemstede:"Jullie moeder was veel te lief. Daarom moest ik wel streng zijn. Maar leuk was dat niet, want ik kon soms best inwendig plezier om het kattekwaad hebben, maar ik moest toch vaak streng zijn, om het grote gezin in het gareel te houden."
Het is niet aan mij om te oordelen, maak ik heb zo mijn twijfels of dat laatste in mijn geval gelukt is.....
Als trainer hoef ik het niet van mijn strengheid te hebben, maar juist van mijn enthousiasme en mijn gevoel voor humor. Wat dat aangaat lijk ik weer meer op mijn moeder. Ooit kreeg ik na een afwijzing bij een sollicitatie als hoofd te horen: "Om het kort en bondig te zeggen, je bent te lief". Bas Warnink, mijn vriend en collega-bibliothecaris zette dit toen in het juiste perspectief: "Vat dit maar op als een compliment." Inderdaad, ik geef het toe, de schaatster had zaterdagavond gelijk:"Ik ben niet streng!"

Hylke Speerstra

Momenteel ben ik aan het lezen in "De koude kruistocht" van de Friese schrijver Hylke Speerstra. Dit boek met schaatsverhalen is een speciale uitgave ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Elfstedentochtvereniging. Mijn lidmaatschapsnummer 57532 staat voorin, uiteraard met mijn naam.
De verhalen, waar de Elfstedentocht als een rode draad doorheen loopt, zijn goed geschreven. Speerstra is dan ook een rasverteller. In zijn (schaats)verhalen weet hij je telkens weer op het verkeerde been te zetten. Het meest geslaagde verhaal in de bundel is "Het verraad", waarin je vanaf het begin van het verhaal een verkeerde voorstelling van de wraak van de naar Canada geëmigreerde Nederlander hebt.
Ondanks dat Hylke Speerstra een van de beste schrijvers in Nederland is, zal hij geen literaire prijzen in de wacht slepen. Dat ligt niet aan de kwaliteit van zijn verhalen, maar heeft er mijns inziens meer mee te maken, dat hij niets van doen heeft met de Amsterdamse grachtengordel.
Hij heeft veel geschreven over schippers, zoals "Met de kloten voor het blok" en "Bij nacht en ontij", en over schaatsen: "Helden van de armoe", onlangs herdrukt als "IJsliefde", "De koude erfenis" en het hierboven al beschreven "De koude kruistocht". Als bibliothecaris en schaatsliefhebber kan ik jullie deze boeken van harte aanbevelen.
Zelf was Hylke Speerstra trouwens een begenadigd schaatser. In 1978 werd hij Nederlands kampioen marathonschaatsen op kunstijs bij de veteranen, een titel, die Kees Borst, met wie ik regelmatig schaats in Leiden, in 1983 won. Ik kan me zodoende een aardig beeld vormen van het tempo, dat Hylke Speerstra kon ontwikkelen. Gelukkig voor ons, heeft hij niet alleen zijn schaatstalent ontwikkeld, maar ook zijn schrijftalent.

Soms is de wereld klein

Donderdagochtend zat ik na het schaatsen aan een tafel met iemand, waarvan ik voordien alleen de voornaam wist: Bert. Tijdens het gesprek kwam bij mij de gedachte op, dat het wel eens de man van een oud-collega van de bibliotheek in Leiden kon zijn. "Werkt jouw vrouw nog bij de Leidse bibliotheek?" vroeg ik en inderdaad, hij was de echtgenoot van Els Raaphorst.
Vandaag reed ik op de fiets naar café Maaldrift aan de A44 in Wassenaar. Via de email hadden we een datum weten te prikken, waarop zowel Bas, Tim en Joep konden biljarten. We gaan al jaren naar dat kleine café. Op vrijdagavond is het er altijd heel rustig, zodat we een paar keer per jaar een paar uur konden biljarten. Op een dag hing er op de deur van het herentoilet een aanplakbiljet:"De cursus Rietdekken kan vanavond niet doorgaan. Riet is ziek." Sindsdien duikt deze cursus in ons emailverkeer op, als er weer een afspraak gemaakt moet worden om de keu ter hand te nemen.

Helaas was het café vanmiddag gesloten. Ik liep even om en zag daar Kitty. Zij had de vervelende mededeling, dat nu zij en haar man 65 waren geworden, ze het rustiger aan wilden doen en dat Maaldrift voortaan niet meer geopend was op vrijdag. We zullen dus een andere locatie moeten zoeken.
Nu moest ik noodgedwongen al eerder het boek "Wyerings Erfgoet" ter sprake brengen. In dit door Theo van der Poel geschreven boek wordt de stamboom vanaf ca. 1492 van de familie van Wieringen beschreven. Mijn oma aan moederszijde heette Anna Maria van Wieringen. Al bladerend had ik daar een foto van café Maaldrift in gezien. Kitty was dus familie van me! Al pratend bleken we ook nog een gezamenlijke oom en tante te hebben: tante Rie, die met Jan Volwater was getrouwd. Net als Arno Volwater, met wie ik al jaren in Leiden schaats, bleken wij deze oom en tante "te delen".
Soms is de wereld klein.....

Klaagcultuur

Behalve een schaatscultuur heeft Nederland ook een echte klaagcultuur. Altijd is er wel wat om over te zeuren en te zaniken. Neem nu de fantastische schaatsperiode aan het begin van 2009. Heel Nederland heeft ervan genoten.
Meer dan een miljoen mensen hebben daadwerkelijk de ijzers ondergebonden om na 12 jaar weer eens een toertocht te kunnen maken en wat komt er in de kranten en op het nieuws: 13.000 gewonden als gevolg van valpartijen op het ijs.
En naar goed Oud-Hollands gebruik wordt er meteen een schadebedrag aan gekoppeld: € 82.000.000,-. De ergste pijn schijn je immers in je portemonnee te voelen. 

Wat er niet bij verteld wordt, is dat veel mensen met ondeugdelijk materiaal het ijs op gingen: schaatsen bot op zolder weggelegd en dan ga je vervolgens inderdaad onderuit. Sommigen pakten het nog beter aan: met schaatsbeschermers aan de spiegelgladde ijsvloer betreden. Succes gegarandeerd! 

En ik heb mensen gezien, die om half 12 in "De Vergulde Vos" al flink aan het bier zaten en daarna het ijs op gingen. Ligt het dan aan het schaatsen, of heeft het alcoholgebruik er iets mee te maken als er wat gebeurt?
Er is vrijwel niemand, die ongetraind een halve marathon gaat lopen, maar 100 km schaatsen "doen we wel even". Op een gegeven moment slaat de vermoeidheid toe, de concentratie wordt minder en toen was er opeens die scheur.....
Maar al deze mensen hebben genoten! Dit is te zien op dit van youtube geplukte filmpje:

En toen kreeg ik dit bericht van TNO in mijn mailbox: Kwart van de schaatsers op natuurijs raakte geblesseerd. Driekwart van de schaatsers die in januari het ijs op is gegaan, heeft geen blessure opgelopen. Leeftijd en schaatservaring spelen daarbij geen rol. Een kwart van de schaatsers raakte geblesseerd, maar slechts de helft daarvan had eerste hulp ter plekke nodig. Vier van de vijf schaatsers met een blessure schaatste desondanks gewoon door. 

Meer dan de helft van de blessures ontstaat door een scheur in het ijs. Dit blijkt uit onderzoek van TNO naar veilig schaatsen tijdens de recente vorstperiode in januari. 

Als je dat zo leest, zou meer dan een kwart miljoen mensen geblesseerd van het ijs zijn afgekomen. Je zou bij deze berichten verwachten, dat de regering de noodtoestand uit zou roepen, of dat er minimaal een spoeddebat aan gewijd zou worden in de Tweede Kamer, en dat er in onze maatschappij, die ieder risico uit wil bannen, bij een volgende ijsperiode een verbod komt om op natuurijs te schaatsen. Wellicht komt er in de Tweede Kamer iemand op het idee, om Arbonormen te gaan ontwikkelen voor schaatsen op natuurijs. Als je al die ellende zo leest, is schaatsen op natuurijs een zeer gevaarlijke activiteit. Want zelfs deze zeer ervaren schaatser kwam met een blessure, waarmee hij doorgeschaatst heeft, van het ijs af: ik had een blaar aan mijn linkerhiel....

Adios, amigo

Het vertrek zat er al een tijdje aan te komen, maar vandaag was de dag daar, dat Siebe aan zijn Spaanse avontuur zou beginnen. Vanochtend fietste hij naar Den Haag, waar hij nog een maximaaltest deed. Het resultaat mocht er zijn. Hij reed beter dan de norm, die de Raboploeg aanhoudt voor renners uit hun continental-team van Siebes leeftijd. Om 12 uur zaten we aan de koffie en thee, waarna het inpakken van de 14 jaar oude Peugeot begon. Om half 2 startte Siebe de motor en vertrok hij naar Versailles, waar hij vannacht zou blijven slapen bij een wielervriend, om verder door te reizen naar Spanje, waar hij eerst een paar dagen met zijn oude B&E-ploeg zou trainen, waarna hij nog een trainingskamp heeft met de Swift-renners. Op 1 maart is zijn eerste wedstrijd. Zijn grootste supporter houdt zich  op de hoogte van het wel en wee van een Nederlandse wielrenner in de Spaanse bergen.  

Adios, amigo, het ga je goed!

Nierstichting Elfstedentocht

Nu we er van uit kunnen gaan, dat deze winter ons zeer veel schaatsplezier heeft geschonken, maar ons geen Elfstedentocht meer gaat geven, heb ik me opgegeven voor de Nierstichting Elfstedentocht. Deze wordt op zondag 1 maart gehouden op 11 kunstijsbanen in heel Nederland. Het is de bedoeling, dat we zoveel mogelijk geld bij elkaar schaatsen voor de Nierstichting. Zelf ga ik naar Flevonice in Biddinghuizen, waar ik op 29 november 2008 heb meegedaan aan de Elfurentocht (zie elders in mijn blog). Het is trouwens de tweede keer, dat ik aan de Nierstichting Elfstedentocht meedoe. Vorig jaar reed ik op de Kennemerijsbaan in Haarlem (zie het verhaal Pizza, ook in de blog van 2008)
Wie mij wil sponsoren: kijk op www.schaatsmee.nl en als je zelf mee wilt doen, dan kun je jezelf daar uiteraard ook opgeven.

Afscheidsfeest

Zaterdagavond hadden we het afscheidsfeest van Siebe, die komende week voor een half jaar naar Spanje vertrekt om voor Construcciones Paulino uit Oviedo te gaan koersen. Er waren aardig wat renners van Swift/Swabo, die overdag in de snijdend koude wind vijfenhalf uur hadden getraind en die Siebe kwamen uitzwaaien voor het Spaanse avontuur. Onder de gasten waren o.a. Jeroen Straathof, de eerste wereldkampioen op de 1500 meter schaatsen, en Regina Bruins, één van de grootste Nederlandse wielertalenten (afgelopen jaar 3e op het NK). Zoveel sporttalent heb je niet iedere dag in huis!

Daarnaast waren er ook sporters, die wat meer op mijn "niveau" presteren, zoals Willem Blöte, waar ik iedere dinsdagavond mee schaats en daarna een biertje mee drink. Hij is herstellende van een sleutelbeenbreuk na een zeer merkwaardige valpartij. Zijn schaats brak af en hij kwam keihard in de boarding terecht. Gewoon domme pech.
Siebe vertelde nog een mooi verhaal. Hij had zich net omgekleed bij de door hem gewonnen Ronde van Oostzaan. Dit gebeurde achter een autobus met wat tussenschotten bij een winkelcentrum. Toen Siebe klaar was, zag hij, dat hij in zijn blootje had gestaan voor een bewakingscamera.....