Jan Charisius

Bij aankomst in de Leidse IJshal liep ik op Wierd Wagenmakers af. Ik had een nummer van het tijdschrift G-Geschiedenis bij me, dat hij kon lenen. Het betrof een special over de Noordzee. Daarin stond ook een stuk over Fryslân, dat ooit een stuk groter was dan de huidige provincie.
Het tijdschrift was deels gebaseerd op het boek "Aan de rand van de wereld" van  de Britse historicus Michael Pye.

Terwijl we onze schaatsen aantrokken vroeg Wierd, of ik de film van de Elfstedentocht van 1954 in kleur al had gezien?

Natuurlijk!
Wierd begon over de kopgroep uit de Tocht der Tochten van 1954. Daarin zat Jan Charisius, net als Wierd een inwoner van Ljouwert.

Charisius was zijn trainer aan het begin van de jaren '60. In of bij het Cambuur-stadion werd veel aan looptraining gedaan op de sintelbaan. Schaatsen kon in die tijd alleen maar op natuurijs.
Ik kreeg toen een prachtige anekdote te horen. Jan Charisius sprak Noors. Op een zondag was mijn trainingsmaat bij hem. De gastheer luisterde naar de Noorse radio om live te horen, hoe het Wereldkampioenschap Allround in Moskou in 1961 verliep. Charisius had bliksemsnel uitgerekend, wat Henk van der Grift moest rijden en zei tijdens de 10 kilometer: "Van der Grift is wereldkampioen!"

Hij pakte de telefoon en liet een telegram met de felicitaties aan de kersverse wereldkampioen schaatsen sturen.
Wierd zei: "Hij was de eerste, die in Nederland wist, dat Van der Grift wereldkampioen was, ik was de tweede."
Dat wereldkampioenschap zat er op de knusse kunstijsbaan aan de Vondellaan niet in. Wij schaatsten met  een peloton met 15 "Krasse karren" voor de gezelligheid, ook al werd er af en toe behoorlijk doorgekacheld.
Aan het slot van de 125 rondjes vroeg ik aan Wierd, of hij het boek "Een koude oorlog" van Dirk Vellenga  over de Elfstedentocht van 1954 van kende?

Hij bleek het niet te kennen. Ik zal het volgende week meenemen, zodat deze schaatsvriend het van me kan lenen. Het mooie van dit boek is, dat er een directe link is met de Elfstedentocht van 1956.
Drie leden van de kopgroep uit 1954 zaten ook in de kopgroep van 1956: Jeen Nauta, Aad de Koning en Anton Verhoeven. Samen met Maus Wijnhout en Jan van der Hoorn gingen zij hand in hand over de finish.

Zij hadden de rekening met Jeen van den Berg uit 1954 vereffend.