Extrapoleren

Extrapoleren is het uitbreiden van een reeks getallen met punten die buiten die reeks liggen. Hierbij wordt dus een voorspelling of schatting gemaakt. Bij extrapoleren heb je dus te maken met onzekere factoren.
Een paar weken geleden had ik het er met Hans Boers over tijdens het hardlopen. Hij liep zijn eerste 30 km, ik een halve marathon. Want er schuilt bij extrapoleren altijd een addertje onder het gras.

Als je bijvoorbeeld een marathon gaat lopen, kun je je tijd op de halve marathon als uitgangspunt nemen. Je vermenigvuldigt het met 2 en je weet je eindtijd op de marathon. Mijn snelste tijd op de halve marathon is 1.34.59. Vermenigvuldigd met 2 kom ik dan uit op 3.10. Ik zou er blind voor tekenen!
Zelfs de extrapolatie van de 30 km kan tot een droomtijd leiden. Mijn snelste tijd op deze afstand is 2.33.55. Omgerekend zou een tijd van 3.36 op de marathon dus mogelijk moeten zijn. Mijn beste tijd op de 42.195 meter is echter 3.52.06. Daar zit dus een gat van 16 minuten tussen! Meer dan een kwartier verschil over 12 km.

Extrapolatie geeft een duiding aan, maar niet meer dan dat.
Een tweede voorbeeld geeft mijn kilometerteller. In maart moest er een nieuwe batterij in. De teller begon weer op 0 en exact een half jaar later zat ik op 5520 km. Vermenigvuldig je dit met 2, dan kom je uit op 11.040 km. In werkelijkheid kom ik ieder jaar op ongeveer 9200 km uit. Het enorme "verval" in het komende halfjaar is heel simpel te verklaren: de 1058 km van de fietsvakantie in Duitsland zat bij de 5520 km.

Vanochtend heb ik 8 km hard gelopen in het zonnetje. Met een gewicht van 66 kg ging het lopen opmerkelijk makkelijk. Zondag ga ik met Hans Boers de Dam tot Damloop doen: 16 km van Amsterdam naar Zaandam. Het is natuurlijk heel verleidelijk om de looptijd van vanochtend met 2 te vermenigvuldigen, maar de ervaring leert: meten is weten, gissen is missen! Ik ga deze keer niet extrapoleren....