Bas Schijff

Ieder jaar keek ik uit naar de weersvoorspellingen voor het hele jaar van Bas Schijff. Aanvankelijk stonden deze in lokale bladen in Katwijk, maar met de komst van internet waren ze te vinden op www.weerbericht.nu.
In de loop van het afgelopen jaar was deze doorgelinkt naar de site van de lokale radio in Rijnsburg, de woonplaats van Bas Schijff.

In de bibliotheek van Katwijk heb ik een jaar of 10 geleden een lezing georganiseerd rond het Vogezensysteem, waarmee deze weerman werkte. Hij was op dit idee gekomen, toen hij op vakantie op het fenomeen stuitte, dat herders of boeren tussen Kerstmis en Driekoningen op de top van de hoogste bergen in de Vogezen het weer van deze dagen in kaart brachten.
Het weer op Tweede Kerstdag stond voor het weer in januari en zo iedere verdere dag voor de volgende maand, tot en met Driekoningen voor december. Vooral de weersomslagen werden op deze manier in kaart gebracht: wanneer is het droog, wanneer komt er neerslag, hoeveel en hoe langdurig, en vooral: uit welke hoek komt de wind.
Nu is het natuurlijk geen pretje om op winterdagen op de top van een berg te bivakkeren. Maar dit werd al eeuwenlang gedaan.

"Waarom zouden ze dit al eeuwenlang doen, als je er niets aan hebt?", vroeg de Rijnsburgse weerman zich af: "Dat doe je niet voor je lol." Zodoende hij ontwikkelde voor de Lage Landen het Vogezensysteem.
Daarvoor moet je uitgaan van de windrichting in de bovenlucht. In de Vogezen zaten ze immers op de top van de hoogste berg.
Daar de gegevens van dit jaar nog nergens gepubliceerd waren, waagde ik een mailtje aan Bas Schijff. In het verleden heb ik regelmatig contact met hem gehad. In de jaren, dat niemand nog een cent gaf voor de kans op schaatsijs, stak hij zijn nek uit om in de herfst al natuurijsperiodes aan te kondigen. Zoals dit bericht van 15 december 2008.
Ook al werd het geen lange winter, een paar weken later schaatsten we voor het eerst in 12 jaar weer op de Kaag.

Een jaar later was hij nog veel vroeger met zijn aankondiging. In november zette ik zijn verwachting voor de taaie winter van 2010 op mijn blog. Deze verwachting was toen al een maand oud!

Vandaag kreeg ik een mailtje terug met daarin de volgende zinsnede: "Waarschijnlijk heb je het nog niet gehoord, maar er zullen geen weerberichten of andere weersvoorspellingen meer komen, Bas is in mei 2012 overleden."
Daar werd ik even koud van.
Bas, rust in vrede.

Met de mij bekende feiten probeerde ik zelf voor de wintermaanden te kijken, wat het Vogezensysteem voor ons in petto zou hebben.
De meeste weergegevens zijn vrij simpel te vinden op de site van het KNMI, maar de meest cruciale, namelijk de windrichting in de bovenlucht, die anders is dan die aan de grond, heb ik nog niet kunnen ontdekken.
Ik kan er niet zo veel van maken dus. Desondanks wil ik een poging wagen. Het enige wat ik dus kan doen is goed kijken naar de andere, wel bekende weersgegevens van meetpunt vliegveld Valkenburg.
Tweede Kerstdag, dus januari, was wisselvallig. Zonneschijn en buien wisselden elkaar die dag af. Dit zal vermoedelijk het beeld van deze maand worden. Zonnige perioden in de winter leveren vaak vorst op. Daarnaast zijn er periodes met neerslag. In koude periodes kan dit in de vorm van sneeuw zijn.
Een dag later, 27 december, dus februari, was het wel droger, maar met weinig zonneschijn. Bewolking zal deze maand dus domineren. Meestal niet bevorderlijk voor natuurijs.
Driekoningen gaf veel zon bij een nauwelijks bewolkte hemel, weinig wind en geen neerslag. Dit zou voor december goed nieuws betekenen. Een wintermaand met korte dagen, met weinig bewolking en weinig wind levert immers vaak kale vorst op!

Ik garandeer u niets, maar ik zou er graag voor tekenen!