De bosresten zijn ongeveer 13.000 jaar oud en stammen uit een relatief warme periode tegen het einde van de laatste ijstijd. De bomen bieden een nauwkeurig beeld van de regionale effecten van een abrupte en ingrijpende klimaatverandering.
De gevonden bosresten bestaan uit dennen. Daarnaast zijn ook bladresten van de dwergberk gevonden, een struik die nu nog in Scandinavië voorkomt. De boomstammen zijn goed bewaard gebleven doordat ze tijdens één of meerdere stormen zijn omgewaaid, in een veenlaag ingebed zijn geraakt en in korte tijd door verstuivend zand zijn afgedekt.
De meeste bomen hebben toentertijd een leeftijd van 50 tot 80 jaar bereikt. Een aantal bomen was echter aanzienlijk ouder. De oudste had een leeftijd van meer dan 167 jaar. Eén boom kon van wortel tot top worden gedocumenteerd en had een lengte van 18,5 m.
“Deze vondst is een grote verrassing. Nu kunnen we voor het eerst voor Nederland heel gedetailleerd de milieueffecten van een snelle en langdurige afkoeling in het klimaat onderzoeken”, vertelt een opgetogen dr. Wim Hoek, fysisch geograaf aan de Universiteit van Utrecht. De natuurwetenschappelijke studie van de ondergrond, de samenstelling van de veenlaag en de opeenvolging van jaarringen in de dennenbomen geeft een uniek beeld van een bos uit de laatste ijstijd en stelt wetenschappers in staat om een nauwkeurig beeld te krijgen van de effecten van de ingrijpende en zeer snelle klimaatovergang van de relatief warme Allerød-periode naar de intens koude Jonge Dryas-periode, het tijdvak direct voor het begin van de huidige warme tijd, het Holoceen.
Deze verandering wordt toegeschreven aan de abrupte toevloed van smeltwater van de Noord-Amerikaanse ijskap naar de Atlantische Oceaan. Hierdoor viel de Warme Golfstroom plotseling stil en keerde Nederland terug in de greep van de IJstijd. Het is één van de scenario’s waarvan klimaatonderzoekers denken dat die zich in de toekomst als gevolg van klimaatverandering kan herhalen.
We weten uit onderzoek van boorkernen uit de ijskap van Groenland dat de zeewatertemperatuur in het verre verleden (tienduizenden tot honderdduizenden jaren geleden) soms snel wisselde. Misschien had dat te maken met de veranderlijke sterkte van de Golfstroom. De transportband kan vrijwel tot stilstand komen en dan kan het ijs in de Atlantische Oceaan zich uitbreiden. Of die veranderingen samenhangen met de Golfstroom is niet duidelijk.
Sommige klimaatonderzoekers voorspellen op grond van berekeningen dat de Golfstroom in een warmere wereld mogelijk af kan nemen. Het smeltende ijs van de polen en de grotere hoeveelheden neerslag leveren dan zoveel zoet water op dat het na afkoeling minder naar beneden zinkt, waardoor de Golfstroom in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan minder ver doordringt.
Voor West-Europa zou dat enorme gevolgen hebben. De opwarming zal hier dan verdwijnen waardoor de temperatuur vergelijkbaar wordt met de temperatuur in Noord-Amerika op gelijke geografische breedte. Op dit moment wordt er onderzoek gedaan naar de snelheid in de Golfstroom; deze blijkt af te nemen.
Wat de gevolgen de komende jaren zullen gaan worden, dat weten we nog niet. Maar indien het gebeurt krijgen we het klimaat van Canada. Dan kunnen we veel vaker op natuurijs schaatsen, terwijl de rest van de wereld warmer wordt. Uit het onderzoek van het oerbos weten we, dat zo'n verandering heel snel kan gaan.
Dat is het risico, als je als mensheid denkt om ongestraft broeikasgassen de atmosfeer te kunnen lozen. De aarde is geen laboratorium.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten