zaterdag 12 december 2015

Hottentottententententoonstelling

Nauwelijks heeft Sinterklaas ons land verlaten in gezelschap van zijn Pieten, of de Zwarte Pietendiscussie wordt vervangen door een volgend staaltje verkwanselen van ons culturele erfgoed. Deze week kwam het uit onverwachtse hoek: het Rijksmuseum schrapt woorden als "neger", "eskimo" en "indiaan".

Zodoende is de "negerbediende" op dit werk van Johannes Mijtens is nu een "jonge zwarte bediende". Het Rijksmuseum wil alle "kwetsende etnische aanduidingen" vervangen door neutrale termen. Ook woorden als "wijf", in de Middeleeuwen heel gebruikelijk, kunnen in deze tijd niet meer. Zo snijden we onszelf af van twee wereldtalen van dezelfde taalstam: "Wife" in het Engels en "Weib" in het Duits. Hoe ver moeten we gaan in deze taalzuivering? Komen na de opschriften in de musea ook de boeken aan de beurt?

Zo zien wij gebeuren, wat George Orwell zo mooi beschreven heeft in zijn roman "1984", een angstaanjagende toekomstroman met de gevleugelde uitdrukking "Big Brother is watching you". Iedere keer als de dictator een politieke draai maakte, dan werd de hele geschiedenis herschreven, zodat het leek, of "Big Brother" immer standvastig de juiste politieke koers had gevolgd.
Dit gevoel van geschiedvervalsing op grote schaal bekroop mij bij het lezen van deze zin van Martine Gosselink, hoofd van de afdeling Geschiedenis: "Maar we willen nu de hele collectie van 1,1 miljoen objecten doorvlooien."

Het grote probleem is het meebuigen van beleidsmakers met mensen met zeer lange tenen, in dit geval al bij voorbaat. Natuurlijk mag je rekening houden met de gevoelens van minderheden, maar uiteindelijk zijn we allemaal lid van een minderheid.

Zo mag van Gosselink "Hottentot" ook niet meer. Taalkundig een verarming. Ik vraag me af, welke scholier niet groot geworden is met de tongbreker "Hottentottententententoonstelling"?

Na de half gelukte aankoop van twee Rembrandts is het Rijksmuseum er in geslaagd om een heuse Tipp-Ex in de collectie op te nemen. Daarmee kunnen ze de boer op.
Zelf moet ik trouwens bekennen, dat ik in mijn kinderjaren vaak indiaantje heb gespeeld. Daar moet ik mij nu diep voor gaan schamen. Ik had indertijd tegen mijn vriendjes moeten zeggen: "Zullen we oorspronkelijke bewoners van Amerika gaan spelen?"

Geen opmerkingen: