maandag 23 september 2019

Hoofdvaart

Mijn wieg stond in een huis aan de Hoofdvaart in Nieuw-Vennep.
In de strenge winter van 1962-1963 heb ik op dezelfde Hoofdvaart leren schaatsen. Naast een ijswinter was het ook een sneeuwwinter en als kind gingen we ook regelmatig met een slee van de steile helling van de Hoofdvaart af en probeerden dan aan de overzijde te komen.
Deze winter bracht trouwens niet alleen vreugde, maar ook intens verdriet, toen bij een brand in een woning aan de Hoofdweg 4 kinderen om het leven kwamen.
In mijn herinnering had de Hoofdvaart, behalve voor wat roeibootjes, nooit als vaarwater gediend. Tot Annie, mijn oudste zus, mij uit de droom hielp. Vroeger was dat wel degelijk het geval geweest en waren er diverse draai- of hefbruggen over de Hoofdvaart.
Als goed bibliothecaris ging ik op onderzoek uit. Vooral op de site van Foto Serc vond ik veel visueel bewijsmateriaal.
Vooral op deze schaatsfoto uit 1941 is te zien, dat het water op de Hoofdvaart veel hoger moet hebben gestaan dan heden ten dage.





Het waterpeil is in loop van de 20e eeuw in de Haarlemmermeer drastisch omlaag gebracht, vermoedelijk vanwege de mechanisatie van de landbouw in die periode.















Dit had niet alleen gevolgen voor het scheepvaartverkeer op de Hoofdvaart, waar de beweegbare bruggen vervangen werden door vaste, maar ook voor enkele beeldbepalende kerken.
Op bovenstaande foto is midden de Katholieke kerk te zien, die in de jaren '50 is afgebroken.
De oorzaak hiervan waren houten heipalen, die waren gaan rotten, doordat het grondwater verlaagd was. Op dezelfde plek werd de huidige Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen gebouwd.
Dit is na te lezen in "Meer dan steen alleen".
Ook de Gereformeerde kerk aan de Kerkstraat onderging dit lot.
Deze kerk werd herbouwd aan het Dr. Van Haeringenplantsoen.
Maar dit terzijde. Bij het doorbladeren van "Nieuw-Vennep in de kranten van 1833 tot en met 1945" van Jan Café kon ik diverse foto's vinden, waaruit bleek, dat de Hoofdvaart een vaart was, waarop daadwerkelijk gevaren werd.
En zo haalde een toevallig gesprek met mijn zus over de bruggen over de Hoofdvaart talrijke herinneringen naar boven over het dorp van mijn jeugd.

Naschrift:
Via via kreeg ik een antwoord van Jan Wies van Haarlemmermeer geschiedenis.
Door de hoogteverschillen in de Haarlemmermeer was er altijd onenigheid tussen de hooglanders en de laaglanders. Welke hoogte voor de ene boer goed was, was dat voor de ander niet. Er werd dus naar een compromishoogte gezocht. 
's Winters was het waterpeil hoger, zodat de bietenschepen via de sluis bij de Aalsmeerderdijk de Haarlemmermeer makkelijker konden verlaten.

Geen opmerkingen: