De winterverwachting over één nacht ijs

Gisterenavond was het onbewolkt en met vrijwel windstil weer betekende dat, dat het kwik pijlsnel daalde. Om een uur of 8 vroor het in onze omgeving.

Op klomphoogte kwam het bijna tot matige vorst.

Normaal gesproken vriest het rond zonsopgang het hardst. Vandaag was dat echter anders.

De wind was naar het zuidwesten gedraaid en het dooide alweer.

Ook aan de grond was het gedaan met de vorst. Tot mijn stomme verbazing, zag ik op Weerwoord deze foto staan van schaatsers op natuurijs.

Er werd geschaatst in, what's in a name. Winterswijk. Ook de NOS meldde dit later op de dag dit nieuws.

Het was dus letterlijk schaatsen over één nacht ijs.

Is dit een voorbode van de winter van 2020-2021? Na het extreem warme jaar 2020 kun je je af en toe nauwelijks indenken, dat we voldoende natuurijs zullen krijgen om op natuurijs te kunnen schaatsen.

Voor het maken van de winterverwachting kijk ik naar het patroon, dat het afgelopen jaar in het weer is te herkennen. Want los van de temperatuur zie je, dat het weer de neiging had om lang aan te houden. Een lange droge periode wisselde stuivertje met een lange droge. En in de zomerperiode kregen we een paar keer warm weer door een oost- tot noordoostenwind. In de winter het recept voor natuurijs!
Mijn verwachting is, dat we de komende winter weer op natuurijs gaan schaatsen. Hoe lang? Ik blijf vooralsnog voorzichtig.

Na een paar goede vorstdagen kun je vaak al op de Vogelplas schaatsen. Maar stiekem hoop ik op meer.
Het weer van 2020 vertoont veel gelijkenis met dat van 2011. Toen kregen we in februari 2012 een heel mooie schaatsperiode.

Trollenwissel

 In Amerika gaan ze heel anders om met de wisseling van de wacht dan in Europa.

In Huize Breed verliep de halfjaarlijkse trollenwissel uitermate soepel. Aan de vooravond van de meteorologische winter, die op 1 december begint, haalde ik de wissellijst van de wand en verwijderde daaruit de zomerse trollen van Rolf Lidberg.

Zij maakten geruisloos plaats voor trollen in de winter.

Zo kan het dus ook!

Terugsturen in de mist

Gisteren koelde het aan de eind van de middag behoorlijk af en was het nog maar een graad of 3 met vrij weinig wind. Met een vrijwel onbewolkte hemel stond niets een nacht met minimaal vorst aan de grond nog in de weg. Toch liep het anders.
's Avonds reed ik naar de Vondellaan, waar ik training ging geven aan de G-schaatsers. In onze straat zag ik al wat mist hangen en bij de weilanden aan de rand van de Stevenshof was het gewoon mistig. 

Het was waterkoud.  Desondanks dacht ik meteen aan het weerspreuk: "Met mist gaat de vorst in de kist".

Voor het eerst in dit schaatsseizoen was het deze veel te warme meteorologische herfst was buiten kouder dan in de Leidse IJshal.

Samen met Jaap de Gorter gaf ik training aan 3 G-schaatsers. De nadruk in deze schaatsles lag op het terugsturen en daaraan gekoppeld de zijwaartse afzet. Dat lukte heel goed. Kevin en Youri hebben de afgelopen jaren een enorme progressie geboekt op dit gebied van de schaatstechniek.
Daar beiden rasechte sprinters zijn, kwam het goed uit, dat Jaap ook aanwezig was. Hij kon hen wel bijhouden als ze flink versnelden, deze stayer kan dat absoluut niet. Het was kortom een gezellige schaatstraining. Voorgaande seizoenen hadden we in de kantine van de IJshal nog een biertje gedronken, maar die is dit hele seizoen al gesloten. Derhalve fietste ik in de mist terug naar huis.

Vanmorgen konden we de juistheid van de weerspreuk "Met mist gaat de vorst in de kist" aanschouwen.

Gisterenmiddag was het net boven de 3 graden, de minimum temperatuur was vannacht op het KNMI-meetpunt Voorschoten 2,9 graden Celsius. 

Op klomphoogte was het precies dezelfde temperatuur. Vergelijk dat eens met het noorden van het land, waar het onder onbewolkte omstandigheden aan de grond een stuk kouder was dan op ooghoogte. Dit is in winterse omstandigheden de normale gang van zaken. Net zoals het normaal is, dat het in de nacht een paar graden afkoelt. De mist voorkwam dat.

Landgoederenlus

Ik had vanmiddag om 2 uur met Hans Boers afgesproken bij Den Deyl. Op weg er naar toe fietste ik een stuk met mijn vrouw op, die op de volkstuin ging werken. Daar ik een klein kwartier moest wachten op mijn trainingsmaat, deed ik een aantal droogtrainingsoefeningen pal naast de fietstunnel onder de A44. Af en toe kreeg ik van voorbijkomende fietsers of wandelaars positieve feedback.
"Je bent er bijna", zei een wandelaar: "Het is nog maar een klein stukje."

Wat het hardlopen betreft waren we er nog lang niet. We moesten nog beginnen. We zouden een stuk van de Landgoederenroute lopen met op de terugweg een variant. Die was ik toevallig op het spoor gekomen, toen Ada en ik met haar vader aan het fietsen waren en de duofiets niet door het poortje kon op de Van Ommerenlaan.

Het was vrij druk op de Landgoederenroute, hetgeen ongetwijfeld te maken had met het mooie najaarsweer. Desalniettemin konden we met speels gemak anderhalve meter afstand tot anderen bewaren.

Waar we anders meestal linksaf sloegen richting Horstlaan, sloegen we nu rechtsaf. Zo kwamen we op de lanen van Oud-Wassenaar terecht, die voor ons een nog vrij onontdekt terrein vormden. 
Halverwege herkende Hans een halfrond gebouw. Op zijn aanwijzingen liepen we om dit gebouw heen. Het leidde naar een bruggetje over een sloot. We liepen tussen weilanden door en kwamen zo weer bij de bossen rondom de Van Ommerenlaan uit. Een variant van een variant dus.

Over dezelfde route terug als op de heenweg met af en toe een klein bospaadje als variant liepen we terug naar Den Deyl, waar de eerste loop sinds de Online Leiden Marathon erop zat.

Op de halve marathon was ik inmiddels gezakt van de 122e naar de 295e plaats. Maar wel op ruime afstand van de rode lantaarn.

De kaasfabriek

Je kunt het jezelf als schaatstrainer makkelijk of moeilijk maken, als je in een paar dagen tijd 3 keer eenzelfde groep schaatsles moet geven. Deze pensionado koos voor de weg van de minste weerstand en gebruikte het schema van afgelopen woensdag als basis voor de training voor de Buitenschoolse sport en de IJVL voor vandaag.

Het kaas maken werd dus wat fabrieksmatiger in de Leidse IJshal. Toch zat er voldoende variatie in. Woensdag had ik een groep van 10 kinderen, vanmiddag eerst eentje van 20 en daarna van 7. Dat scheelt nogal een slok op een borrel.

Je probeert als trainer zoveel mogelijk maatwerk te leveren. Het spreekt voor zich, dat dit een stuk eenvoudiger is bij 7 dan bij 20. Bij een kleinere groep kun je meer individuele aandacht geven aan kinderen, bij een grotere groep treffen de kinderen eerder schaatsertjes van hun eigen niveau. Zo worden de schaatslessen automatisch verschillend.

Driemaal kaas was dus niet saai.

Een glazen bol vol geheimen

Hoe had hij zo stom kunnen zijn? Hij had het blazoen van het gilde der waarzeggers kunnen redden en hen zodoende behoeden voor een algehele afgang. Hoe kan het, dat niemand van hen de coronacrisis van 2020 aan had zien komen, terwijl bladen als Paravisie en andere dag- en weekbladen in december 2019 bladzijdenlang vol voorspellingen voor het komende jaar stonden?

De tekenen waren duidelijk. Telkens weer doken beelden van de film “PinkFloyd live at Pompeii” op in zijn dromen of als hij zich concentreerde op het nakende nieuwe jaar. Ook het woord “corona” flitste regelmatig door zijn hoofd, terwijl Corona-bier en Corona-sigaren als beeld voor zijn geestesoog verschenen.

Hoewel hij een naam hoog te houden had op het gebied van voorspellingen, was hetgeen hij te zien kreeg in zijn ogen te bizar om er mee naar buiten te komen.

Hij had zich namelijk ook bekwaamd in de astrologie en voor hij iets naar buiten bracht, maakte hij een horoscoop om de voorspelling te kunnen controleren. 

Bij hem geen wollige voorspellingen in de trant van “Er overlijdt een bekende artiest” of “Het koningshuis komt negatief in het nieuws”, waarmee veel van zijn vakgenoten zichzelf verzekeren van een hoge score in de Nieuwjaarsvoorspellingen. Er gaat geen jaar voorbij, waarin er geen bekende artiest sterft en met de roddelbladen in de schappen val je je geen buil met dit soort voorspellingen aangaande het huis van Oranje. Altijd juist voorspeld dus.
Nee, er zit veel kaf onder het koren. Zeer veel. Daar deed deze astroloog niet aan mee. 

Hij was zeer concreet. Hij maakte in 1974 faam, door aan de hand vanastrologie te voorspellen, dat Oranje het hele toernooi uit zou blinken, maar in de finale kopje onder zou gaan tegen gastland Duitsland. Op die dag stonden de sterren van aanvoerder Franz Beckenbauer beter dan die van aanvoerder Johan Cruijff.

En wat werd hij uitgelachen, toen hij in 1991 voorzag, dat Denemarken een jaar later Europees kampioen voetbal zou worden. Denemarken had zich niet eens geplaatst voor het eindtoernooi! Maar zie, Joegoslavië viel uit elkaar en Denemarken won met een veredeld campingelftal de Europese beker.

Onbevangen liet hij de toekomst op zich afkomen. Liefde kun je niet dwingen en een blik in de toekomst kun je niet afdwingen. Er komt wat er komt. Wat dat aangaat had hij het al stukken eenvoudiger dan Winston Smith in “1984” van George Orwell, die op het Ministerie van Waarheid de grootst mogelijke moeite had om het verleden goed te kunnen voorspellen.

Van het concert des levens krijgt niemand een program. Maar ja, je hebt ook mensen, die veel muzikaler zijn dan anderen!

Zijn talenten lagen op een heel ander vlak. Hij had een soort antenne voor wat er in de nabije toekomst ging spelen. Maar zoals een antenne nog wel eens wat ruis op wil pakken, zo waren zijn voorspellingen niet bepaald altijd correct. Vaak kon hij het achteraf wel beter duiden. Veel voorspellingen kwamen uit, maar regelmatig op een andere wijze dan hij had gedacht. Of op een ander tijdstip. 

Als een oude rot in het vak maakte hij echter de blunder van zijn leven. Alsof hij in de finale van het wereldkampioenschap de beslissende treffer binnenschoot in eigen doel.

De telkens terugkerende beelden en muziek uit “Pink Floyd live at Pompeii” had hij afgedaan als jeugdsentiment, de beelden van toeristensteden zonder mensen op straat als te grotesk.
In landen met dictators aan de macht zou dat nog mogelijk zijn, maar in onze open Westerse samenleving? Ondenkbaar! 
Sportwedstrijden en concerten zonder publiek? Idem dito.
De horeca gesloten? Hou toch op!
Het vliegverkeer vrijwel platgelegd? Kom nou!

Hij had de kans van zijn leven gemist. Nu pas besefte hij de betekenis van “A saucerful of secrets” uit een live concert zonder publiek. De gong had hem moeten wekken en hem nog kunnen redden. 

Hij kreeg een glazen bol vol geheimen op een presenteerblaadje aangereikt. In zijn onachtzaamheid had het uit zijn handen laten vallen. 

WK Afstanden

Grote gebeurtenissen werpen hun schaduwen ver vooruit.
Dat merkte ik vanmorgen bij de training van de "Krasse knarren" in de Leidse IJshal. De opkomst was met een tiental schaatsers verdubbeld vergeleken met vorige week. Dat gold ook voor het aantal nationaliteiten. Dat kon geen nieuws zijn voor eenieder, die het schaatsnieuws van de afgelopen dagen goed gevolgd heeft. Het WK Afstanden, dat eerst verreden zou gaan worden in Peking, is verplaatst naar "Thialf" in Heerenveen.

Het is nog wel de vraag, of er Chinese en Japanse schaatsers bij aanwezig kunnen zijn. En in deze coronatijd is het natuurlijk de vraag, of dat niet ook het geval zal zijn voor schaatsers uit andere landen. Ik ga niet speculeren of op de feiten vooruit lopen, maar ik geef wel mijn ogen de kost. 
Vorige week dook ineens de Noorse schaatslegende Mårtin Långbrøk op. En vanmorgen meldde René Strelzyn zich bij de "Krasse knarren". Hij is geboren in de DDR en dan weet je het wel. Plotsklaps was het gedaan met de vrijblijvendheid. Ordnung muss sein!

Dat is echter nog niet alles. Ik heb het niet van de daken geschreeuwd, maar vanaf het begin van het seizoen schaatst Frits van Huis mee, de regerend Afrikaans kampioen. 

En dan hebben we het wel over de schaatskampioen van een heel continent!

We hebben trouwens nog een troef achter de hand. De in Birmingham opgegroeide Ken Ainsworth kan zo de Engelse kampioen vervangen mocht de nood aan de man komen. Hij was er vanmorgen niet bij, maar de 44 jaar oude Ton Menken IJsbaan is al die jaren al de bakermat voor heel wat kampioenen.
De Nederlandse schaatsers zijn dus gewaarschuwd. In de schaduw loert de concurrentie uit andere landen op hun kans. Op gebrek aan ervaring kun je hen niet betrappen!
Op verzoek van de kandidaat-deelnemers aan het WK Afstanden had ik het trainingsschema aangepast aan hun wensen. Eerst reden 7 schaatsers 10 rondjes. Deze 2 kilometer is een combinatie van 500 en 1500 meter. Deze korte afstanden werden dus 7 keer achter elkaar getraind.

Zelf nam ik de 5 kilometer voor mijn rekening, waarna we 9, 8, 7 rondjes en vervolgens telkens een rondje minder reden. De korte afstanden werden dus ook flink geoefend. Maar ja, zoveel kansen om een keer aan te mogen treden op een WK Afstanden krijg je als 65-plusser niet....

Kaas maken

Aan het eind van de middag gaf ik weer schaatsles aan kinderen uit Oegstgeest. Op de buitenbaan van de Leidse IJshal had ik een tiental kinderen onder mijn hoede. Mijn plan was om de basishouding, de balans en het glijden in de oefeningen telkens terug te laten komen.
Een goede oefening om dit te trainen is zitten op een racefiets. Als je dan doet alsof je de trappers gebruikt zit je in de juiste houding en je hebt de druk op je hiel, waardoor je door kunt glijden.

Een balansoefening tussendoor was een paar rondjes rijden als een ober met een dienblad vol glazen. Aansluitend moest hij een biervat een rondje lang rollen, dus wederom diep zitten.
Daarna verscheen de koeboer op het toneel. Op een klein krukje moesten de kinderen koeien melken.

Nadat er een paar emmers melk gevuld waren, moesten ze met een juk op de schouders rustig een paar rondjes rijden. Wederom een goede balansoefening.

Het werd zoetjesaan tijd om kaas te gaan maken. Eerst moesten ze een rondje lang emmers met melk van de grond tillen en in de karnton gieten. Daarna was het een paar rondjes roeren in de karnton, zowel linksom als rechtsom.

Zodra de kaas klaar was, mocht er een paar rondjes met de kaas op de rug gereden worden. Beide handen op de rug dus. Daar de kinderen van zo'n grote kaas sjouwen moe werden, mochten ze de ronde kaas een rondje rollen.

Daar je van het werken hongerig wordt, mochten de kinderen aan tafel en op de stoel zittend al schaatsend eten. Met nog een paar oefeningen verpakt in aan kaas gerelateerde zaken ging deze speelse les snel voorbij.
Om het speelse element te benadrukken benutten we de door de kunstschaatsers verlaten binnenbaan de laatste 10 minuten voor valoefeningen en "Schipper mag ik overvaren".

Diego Maradona

Vandaag overleed de voetballegende Diego Maradona op 60-jarige leeftijd. Gezien zijn levensstijl is dit een respectabele leeftijd te noemen. Ik kan heel veel woorden aan deze fenomenale voetballer gaan besteden, maar beelden zeggen veel meer.

Wat een balbeheersing! En "Pluisje" laat zien, dat hij begrepen heeft, dat voetbal een teamsport is.

Zijn veterstrikdiploma heeft hij nog niet, maar waar vind je heden ten dage zo'n warming-up?

Maar hij zal voor altijd herinnerd blijven door deze 2 goals in de wedstrijd tussen Argentinië en Engeland, die beladen was door de Falkland-oorlog een paar jaar eerder. Wat een solo!
De tweede staat bekend als "The hand of God". De hand, die hem vandaag is komen halen.

Diego, rust in vrede.

De Buil van Minerva

Vanmorgen fietste ik naar de boerenmarkt in de Leidse binnenstad. Daarbij kwam ik ook langs het verenigingsgebouw van studentenvereniging "Minerva" aan de Breestraat. Op de terugweg reed ik door het Leidse Hout, dat nog steeds getooid is in fraaie herfsttinten.

Daarbij dacht ik na over de implosie van Forum voor Democratie gisteren. Thierry Baudet stapte op als partijvoorzitter, Theo Hiddema verlaat per direct de Tweede Kamer, terwijl Paul Cliteur de Eerste Kamer gaat verlaten, terwijl Annabel Nanninga de boel nog verder op scherp zette.

Gek genoeg is de ellende voor het Forum in maart 2019 begonnen met de overwinningsspeech na de Provinciale Statenverkiezingen.

Toen is de Uil van Minerva opgestegen. Gisteren is de uil met een donderende klap neergestort.

Het is slechts 1 letter van de Uil van Minerva naar de Buil van Minerva.

Wat dat aangaat heeft hij in zijn Leidse studententijd niet goed opgelet. Hij had het in zijn toespraak over de Boreale wereld. Ik, en met mij vele Leidenaren, associeer "Minerva" vooral met de Borrelwereld....

"Heb je geen schaatsen bij je?"

Mannen kunnen moeiteloos in 7 sloten tegelijk lopen, maar verder kunnen ze geen 2 dingen tegelijk.

Het bewijs van deze stelling leverde ik vanmorgen. Gisterenavond was de tweede avond van de online cursus  "Creatief schrijven", die ik van mijn kinderen cadeau gekregen heb ter gelegenheid van mijn pensioen. We kregen een minuut of 10 later een mailtje met de huiswerkopdracht voor volgende week. Dit keer was het thema films en ik ging er meteen met een botte bijl mee aan de slag.

Weldra had ik allerlei ideeën in mijn hoofd en daar werd ik ook mee wakker. Hele zinnen spookten door mijn hoofd. Toen ik naar de Leidse IJshal vertrok, was ik door de literaire inspiratie teveel in gedachten verzonken om te merken, dat ik iets vergeten was.

Ik kwam tegelijk met "Krasse knar" Richard Dieke bij de ijsbaan aan de Vondellaan aan. Met de scherpe blik van een politieagent, die meteen in de gaten heeft als er iets niet in de haak is, vroeg hij aan me: "Heb je geen schaatsen bij je?"

Het literaire pad werd stante pede verlaten en staand op de pedalen fietste ik zo snel mogelijk naar huis.

Richard had de opdracht om de "Krasse knarren" alvast te laten beginnen perfect uitgevoerd, want bij terugkomst aan de Vondellaan was het tiental schaatsers al begonnen aan de eerste serie van 15 rondjes met Edwin Minnee als voorrijder.

Bij de eerste serie van 20 rondjes moest ik meteen afhaken. Je kunt niet zonder inrijden meteen volle bak schaatsen. En al helemaal niet met zere bovenbenen. Dit had ik wel ingecalculeerd. Na een halve marathon is de kans hierop minstens 50%. Maar ja, 's nachts een vent, 's ochtends ook een vent.

Daarna mocht ik zelf aantreden voor de 5 kilometer. Ik trok me niet terug. De 25 rondjes begonnen wat aarzelend, maar al gauw zat ik in mijn gebruikelijke ritme en met 24 kilometer per uur was ik vandaag tevreden.

We begonnen weer af te tellen. De 4 kilometer ging mij nog te hard, maar de rest van de series kon ik wel goed aan. 

Na de voor mij verkorte training met de "Krasse knarren" ging ik in conclaaf met ijsmeester Jan van Rijn om de organisatie van de schaatslessen in de Kerstvakantie voor kinderen door te nemen. 

De stap van oud naar jong is soms heel klein.
Mede dankzij het extra ritje omdat ik mijn schaatsen thuis had laten liggen, passeerde ik vandaag de 10.000 kilometer op de fiets in 2020. Voor een 65-plusser geen gekke afstand.

Nederlands voetbal ouder dan gedacht

In Trouw stond vandaag een zeer lezenswaardig artikel over  de oorsprong van het Nederlandse voetbal. Iedereen dacht, dat het was geïntroduceerd door Pim Mulier, de grote sportpionier van Nederland. In werkelijkheid werd het toen al een paar decennia gespeeld op een elitaire kostschool in Veur, een niet meer bestaande gemeente tussen Voorschoten en Leidschendam.

Jan Luitzen, die aan de Radboud Universiteit promoveert op een proefschrift over de introductie van Engelse sporten in Nederland, ontdekte dit in het archief van de kostschool "Noorthey", in het Nationaal Archief.
Sport bleek een essentieel onderdeel van de opvoeding. Twee keer per dag gingen de leerlingen een uur naar buiten om te sporten. Kom daar heden ten dage nog maar eens om!

Cornelis Gülcher schreef op 12 jarige leeftijd in oktober 1864 aan zijn ouders, dat een Engelse leerkracht tegen de klas zei: "We play football today." 

Dat Pim Mulier voetbal rond 1880 als eerste naar Nederland heeft gebracht, is hiermee gelogenstraft. De oorsprong van het voetbal ligt dus niet in Haarlem, maar in Veur!

Het hele artikel in Trouw is te lezen door HIER TE KLIKKEN.

De kostschool bestaat niet meer, maar de Noortheyweg wel. Ik heb er diverse keren over gefietst, gelopen en geskeelerd.

Nu we het toch over historie hebben: een van de "Krasse knarren" is Ton Togni.

Hij is de laatst geboren baby in de gemeente Veur. De bakermat van het voetbal in Nederland!